Suðurskautslandið, sjöunda heimsálfan sigruð, maraþonhlaup á endimörkum heimsins

Það var viðeigandi að sjöunda og síðasta heimsálfan til að hlaupa maraþonhlaup í biði uppá meiri áskoranir en hinar sex. Ekki aðeins í landfræðilegum skilningi heldur einnig í líkamlegum og andlegum.

Ég hef nú þegar bloggað áður um þetta fyrirhugaða hlaup og í aðdraganda þess upplýst um líkamlegt ástand mitt vegna blóðkrabbameins og hversu tæpt það var að ég kæmist í ferðina. Ég ætla engu að síður að skrifa aðeins meira um aðdragandann því sjálfum finnst mér hann um margt athyglisverður í æfingalegu tilliti-veit að það er nördalegt en þetta er minn pistill!

Sjúkdómurinn fór að hafa áhrif á æfingar hjá mér í byrjun síðasta sumars. Smátt og smátt urðu þær erfiðari og það hægðist á mér. Mér er minnisstætt að ég var oft býsna gramur eftir löngu æfingarnar fyrir hlaupið í Lissabon sem var um miðjan október. Ég þurfti oft að stoppa og hvíla mig og það jafnvel þótt ég hlypi hægar en áður. Þegar til kom gekk mér hins vegar býsna vel í hlaupinu og þakka ég það ekki síst reynslu við að útfæra hlaupið á sem taktískastan hátt miðað við stöðuna sem ég var í þá. Þegar heim kom hélt ég áfram æfingum því það styttist í maraþonið á Suðurskautinu. Ég vissi líka að í desember myndi ég lítið geta æft þar sem ég þyrfti að fara í uppskurð á hendi í byrjun mánaðarins. Sá uppskurður var vegna enn eins króníska krankleikans sem ég virðist vera duglegur að ná mér í sem kallast Dupuytrens eða lófafellskreppa eða víkingakreppa uppá íslenskan talsmáta.

Uppskurðurinn gekk vel og ég tók mína fyrstu æfingu eftir uppskurðinn laugardaginn 22. desember. Það var eiginlega áfall. Ég gat nánast ekkert hlaupið. Þurfti að hvíla mig fyrst eftir 4 km og síðan á 2-3 km fresti þar til ég gafst upp. Ég tók í kjölfarið þrjár mjög hægar æfingar þar til aftur var kominn laugardagur. Þann laugardag tókst mér að lengja æfinguna upp í 17 km en það var sama sagan og vikuna áður. Ég var verulega þreyttur og þurfti oft að hvíla mig. Næsta laugardag þar á eftir gekk þetta heldur skár. Ég komst 20 km og það án þess að vera alltaf að stoppa og hvíla. Þetta var mikil og góð breyting til batnaðar. Þarna sá ég að ástandið var að skána og ég virtist loksins vera að taka framförum. Ég settist því niður og bjó mér til æfingaplan. Ég var búinn að átta mig á því að það fyrsta sem ég þurfti að gera var að hætta alfarið að hugsa um þær æfingar sem ég hafði áður verið að gera og hætta að hugsa um þá tíma sem ég hafði áður miðað við. Nú var planið eingöngu að koma mér í stand til að geta átt raunhæfan möguleika til að klára maraþonið á Suðurskautslandinu. Ég ákvað að stilla upp 5 daga æfingavikum þar sem væru tvær lykilæfingar í miðri viku og síðan ein löng um helgar. Lykilæfingarnar voru ein á vaxandi tempói 10-12 km löng og önnur-tempó-æfing sem átti helst að vera í 60-70 mínútur. Hraðinn yrði einfaldlega sá hraði sem ég réði við. Löngu æfingunum var stillt þannig upp að ég ætlaði bara að reyna að klára vegalengdina hverju sinni og skeyta ekkert um tímann sem það tæki. Þannig að planið fram að hlaupinu á Suðurskautinu voru 23 km, 26 km, 29 km, 32 km, 26 km, 29 km, 33 km og 22 km.

Það er skemmst frá því að segja að þessi áform gengu ljómandi vel eftir. Það sem mér þykir athyglisvert er að á þessum tíma var blóðmagnið að minnka smátt og smátt og þar með geta líkamans til að flytja súrefni út í vöðvana þar sem það breytist í orku. Þannig að fræðilega séð þá hefði getan til hlaupa átt að minnka jafnt og þétt. En það gerðist ekki heldur jókst getan smátt og smátt. Alls ekki mikið en þar sem ég tók alltaf lykilæfingarnar eins viku eftir viku þá gat ég fylgst mjög vel með ástandinu. Og það merkilega er að ég tók framförum. Ekki miklum en samt alltaf smávegis á milli vikna út æfingatímabilið. Mér finnst þetta áhugavert og ég er viss um að æfingarnar hjálpuðu mér dags daglega að halda úthaldi í amstri dagsins þrátt fyrir að sjúkdómurinn væri að ágerast jafnt og þétt.

En hvað um það tæpt var það! Eins og ég hef greint frá áður fékk ég fararleyfið daginn fyrir brottför. Það var því skrítin tilfinning kvöldið áður en ég fékk fararleyfið að vera að pakka niður í töskur og vita ekki nema ég þyrfti að pakka uppúr þeim strax daginn eftir. En sem betur fer gerðist það ekki og ég var mættur í flugstöðina á laugardagsmorgni ásamt ferðafélögum í eina mest spennandi utanlandsferð sem ég hef farið í. Ferð á Suðurskautslandið til að reyna að hlaupa þar maraþon!

Ferðalagið gekk vel og framan af snuðrulaust. Við flugum til London og þaðan til Buenos Aires í Argentínu. Þar lentum við á sunnudeginum og dvöldum í borginni þar til á miðvikudeginum. Notuðum tækifærið og skutumst til Coloniu í Uruguay sem er lítill fallegur bær á heimsminjaskrá UNESCO. Til stóð að fljúga frá BA til Ushuia á syðsta odda Argentínu eldsnemma á miðvikudagsmorgninum og eyða megninu af deginum í Ushuia áður en stigið yrði á skipsfjöl um kl. 16. Í boði Boeing 737 MAX var þeim áformum breytt. Við áttum sem sagt að fljúga með slíkri vél en sem betur fer var hún kyrrsett þannig að fluginu var frestað fram á miðjan dag. Þegar við loks komum til Ushuia var enginn tími til að skoða bæinn og við drifin um borð í Rússneska ísbrjótinn Vavilov sem átti að vera heimili okkar og fararskjóti næstu 10 dagana. Það er skemmst frá því að segja að um leið og allir voru komnir um borð voru landfestar leystar og við lögð af stað. Strax byrjaði dagskrá án miskunnar. Við skyldum sko vinna upp tímatöfina og allir voru settir í æfingu við að yfirgefa skipið–og við rétt stigin um borð! En þetta gekk vel og allir fengu að prufa björgunarvesti og björgunarbátana. Okkur var sagt til hughreystingar að í þeim ættum við að geta verið amk í 4-5 daga án vandræða. Ja það sem maður leggur á sig fyrir eitt maraþon!

Næstu tveir dagar voru tíðindalitlir á leið yfir Drake Passage. Á skalanum 1-10 var okkur sagt að sjógangur hefði ekki náð nema 4,5 sem okkur landkröbbunum fannst nú alveg nóg. En dvölin um borð í ísbrjótnum var ánægjuleg og ýmislegt við að vera. M.a. þurftum við að sótthreinsa allan fatnað sem við ætluðum að vera í utan yfir okkur í hlaupinu og í önnur skipti sem við færum í land. Hlaupaskóna varð að sótthreinsa sérstaklega vel og voru þeir skoðaðir gaumgæfilega af eftirlitsfólki áður en þeir voru samþykktir. Matur um borð var mjög góður og á kvöldin og oft í hádeginu var þjónað til borðs. Á kvöldin var alltaf þríréttað og var hægt að velja um kjötrétt, fiskrétt eða grænmetisrétt. Að sjálfsögðu var hægt að fá rauðvín með matnum og það á sanngjörnu verði. Þannig að það var engin þörf á að breyta undirbúningi fyrir maraþonhlaup af þessum sökum!

Daginn fyrir hlaupið komum við að landi. Við vorum ferjuð í land á Zodiak gúmmíbátum við rússnesku rannsóknarstöðina Bellingshausen Station og fengum að skoða okkur aðeins þar um en daginn eftir átti að starta hlaupinu þarna. Við sáum ekki nema rétt fyrsta km af brautinni þarna og það var ekkert sérlega upplífgandi sjón. Til að byrja með smá halli upp í móti sem endaði síðan í snarbrattri brekku. En við trúðum því eins og fiskar á þurru landi að þetta hlyti að vera eina brekkan eða í það minnsta sú lang stærsta. Einmitt.

Eftir að hafa skoðað okkur þarna um og kíkt við í minjagripaverslun þeirra rússnesku, alls staðar sami kapítalisminn í gangi!, fórum við í skoðunarferð á bátunum og sáum fyrstu mörgæsirnar í návígi. Ég reyndi að ná mynd af þeim öllum en gafst upp eftir ca 200 myndir. Þarf sennilega að fara eitthvað í gegnum þær og grisja. Hef mögulega tekið tvær myndir eða fleiri af sumum. En þrátt fyrir mikla afkastagetu þá hef ég samt örugglega misst af að minnsta kosti 1000 til viðbótar. Mögnuð kvikindi mörgæsir.

Jæja þá var dagurinn runninn upp og langt frá því að vera bjartur og fagur. Það jákvæða samt var að hiti var rétt um og yfir frostmarki. Það neikvæða var að það var ausandi rigning og örugglega hundrað og eitthvað metrar á sekúndu í vindstyrk. Jæja kannski ekki alveg svo mikið en nógu mikið til að tilkynnt var um frestun á startinu. Okkur var samt sagt að veðurspáin væri þannig að vind ætti að lægja með morgninum og rigningin að hætta þannig að við skyldum bíða átekta. Sem við gerðum. Gáðum til veðurs reglulega eins og reyndir kotbændur ofan af Íslandi og tilfellið var að vind var að lægja. En samt var frestað aftur og aftur. En loksins var okkur tilkynnt að starfsmenn hlaupsins væru að undirbúa landtöku og að við skyldum gera okkur klár í bátana. Það þurfti ekki að endurtaka þau tilmæli.

Ég man ekki til þess áður að hafa á meðal áhorfenda spígsporandi mörgæsir nokkra tugi metra frá starti í maraþoni. Ansi sérstakt og reyndar mjög gaman. Tók af þeim smá myndband til sönnunar og þetta er eiginlega alveg magnað. Minnti mig reyndar aðeins á Afríku hlaupið þar sem manni fannst undarlegt að hlusta á hlaupahaldara tilkynna rétt fyrir hlaupið að þeir hefðu þurft að breyta hlaupaleiðinni fyrr um morguninn vegna þess að ljónynja hefði drepið bráð á brautinni! Ekki eins en sannarlega öðru vísi.

Hlaupið átti að hefjast kl. 9 um morguninn en vegna aðstæðnanna frestaðist það til kl. 11:30. Áður en hlaupinu var startað var það áréttað að maraþonhlauparar þyrftu að ná tímamörkunum 3:10:00 til að mega halda áfram seinni hlutann. Næðu þeir ekki þessum tímamörkum myndu þeir fá skráðan tíma í hálfu maraþoni. Jafnframt var tekið fram að ef maraþonhlauparar vildu skipta yfir í hálft maraþon þá mættu þeir það en þeir yrðu að ákveða það ekki seinna en að afloknum 21,1 km. Þ.e. til að fá skráðan tíma í hálfu maraþoni mættu þeir ekki halda áfram eftir hálft maraþon og hætta eftir t.d. 30. km.

Bang. Síðasta álfuhlaupið hafið! Á suðurskautinu af öllum stöðum. Mögnuð tilfinning og ekki síst eftir allt það sem á undan var gengið. En kálið er sko ekki sopið úr ausunni þótt þangað sé komið. Það þurfti að klára. Venjulega er hlaupið að tveimur stöðvum frá þeirri rússnesku, þeirri frá Chile og þeirri frá Uruguay. Í þetta skiptið höfðu hins vegar Chile menn neitað um heimild. Ástæðan var sú að eitt bréf utan af orkustöng fannst á víðavangi nálægt stöðinni þeirra í fyrra. Það er stranglega bannað að bera með sér nokkurt bréfsefni eða skilja nokkurn skapaðan hlut eftir sig í landi og þar sem augljóslega einhver hafði brotið þá reglu þá einfaldlega sögðu Chilebúar nei við hlaupahaldara. Það þýddi að við þurftum að hlaupa sex sinnum í átt að Uruguay stöðinni og aftur til baka. Það lá því fyrir að þetta væru sex ferðir. Við höfðum sex og hálfan tíma til að ljúka við hlaupið þannig að ég var búinn að setja upp það plan að við þyrftum að reyna að vera sem næst einni klst. með hverja ferð og eiga þá eftir 30 mínútur uppá að hlaupa ef á þyrfti að halda. Þetta yrði spennandi! Upp þessa fyrstu brekku sem ég var viss um að væri sú eina og í það minnsta sú brattasta. Þegar upp hana var komið tók við kafli sem var að mestu aflíðandi brekkur niður á við. Þá tók við langur kafli með brekkum upp sem voru mun lengri en þær fyrstu. Þegar þangað var komið tók við nánast eini slétti kaflinn í brautinni. En þar var líka allt á kafi í leðju og vatni. Frábært. Rennblaut í lappirnar strax á fyrstu kílómetrunum og leðjan sat föst í skónum og þyngdi þá töluvert. Aftur kom kafli niður á við og þá tók við annar kafli uppá við og síðan enn annar niður á við. Þá vorum við hálfnuð og snérum við. Og hvað? Jú jú, hlaupa allar sömu brekkurnar en bara í hina áttina. Þarna tók maður allt í einu eftir vindinum. Hafði varla orðið var við hann í byrjun enda fannst manni þetta bara vera léttur andvari í bakið. En því var nú ekki að heilsa þegar hann kom í andlitið. Þetta var bara afskaplega íslenskur vindur uppá 10-12 metra á sekúndu og alveg ískaldur. Til að leggja áherslu á hversu kaldur hann væri skall á okkur haglélsdrífa með svo stórum kornum að þau meiddu þegar þau lentu framan í okkur. Þegar þarna var komið leist mér nú ekki orðið á blikuna. Ef þetta yrði svona allan tímann þá myndi ég tæplega klára. En sem betur fer reyndist þetta vera eina ferðin þar sem við fengum úrkomu í formi hagléls. Ég hafði viljandi ekki lagt saman tímann sem við vorum búin að vera að hlaupa heldur fylgdist eingöngu með hverjum kílómetra fyrir sig. Þegar við komum aftur yfir marklínuna fórum við beint í drykkjarföngin okkar og fengum okkur smá hressingu. Þegar við fórum út aftur þá tók ég tímann. Með fyrsta hringinn höfðum við verið 52 mínútur. Það var bara býsna gott. Miðað við þennan tíma þá áttum við inni 8 mínútur í-bankanum-miðað við planið. Næsta hring tókum við á 53 mínútum og áttum þá inni 15 mínútur. Á þriðja hring fór þetta heldur að þyngjast og vorum við 57 mínútur með hann. Engu að síður áttum við þarna inni 18 mínútur og útlitið því alveg þokkalegt. Við ákváðum þarna að hægja aðeins á okkur og nýta okkur bankainnistæðuna til að reyna að tryggja að ekkert leiðinlegt kæmi uppá eins og krampar eða algjört orkuleysi. Þetta plan reyndist okkur vel. Við vorum rúmlega klukkustund með hvern af síðustu þremur hringjunum og enduðum hlaupið á tímanum 5:49:05. Við skiluðum því ekki nema um 7 mínútum til baka af því sem við áttu inni í bankanum eftir hálft maraþon. Þetta plan okkar gekk mjög vel upp því á síðustu 2 hringjunum fóru engir fram úr okkur en við fórum að ná öðrum hlaupurum sem sumir voru komnir með krampa eða farnir að ganga mikið. Eftir hlaupið fengum við oft að heyra að mörgum fannst okkar útfærsla góð og sögðust betur myndu hafa fylgt okkur. Það er rétt að geta þess að löngu fyrir hlaupið vorum við búin að ákveða að hlaupa það saman og þá að sjálfsögðu á þeim hraða sem sá hægasti réði við. Þegar til kom varð það mitt hlutskipti að vera hraðastjórinn. Eins og ég hef laumulega reynt að koma að í aðdraganda hlaupsins voru 66 Norður svo vinsamlegir að styrkja okkur með hlaupafatnaði. Við vorum því öll í frábæru hlaupajökkunum þeirra og vorum öll gul á lit. Þar sem við hlupum alltaf saman var afskaplega auðvelt fyrir aðra keppendur að fylgjast með ferðum okkar enda vorum við ýmist kölluð the yellow team eða the yellow train. Það er rétt að geta þess hér að við fengum margar fyrirspurnir um jakkana og hvaða fyrirtæki þetta væri 66 Norður.

Það er eiginlega ekki hægt annað en að geta þess að skv. strava var samanlögð hækkun í brautinni tæplega 1500 metrar. Það er ansi mikið og líkist að sjálfsögðu meira hefðbundnu utanvega hlaupi en venjulegu maraþoni. Enda kom það glöggt í ljós að brautin og veðrið höfðu betur en margur maraþonhlauparinn. Þegar til kom kláruðu 52 fullt maraþon en 16 sem ætluðu að hlaupa það urðu að láta sér nægja að hlaupa hálft maraþon. Þar á meðal voru hlauparar sem voru búnir að hlaupa maraþon í hinum sex heimsálfunum og ætluðu sér að komast í 7 álfu klúbbinn. Sérstaklega súrt þegar það er haft í huga að daginn eftir var langbesti dagurinn veðurfarslega með hita um frostmark, heiðskýrt og nánast alveg logn. Það er rétt að geta þess að í þessa ferð er farið á tveimur skipum sinn hvorn daginn með jafnstóran hóp hlaupara í hvoru fyrir sig. Hitt skipið var degi á eftir okkur þannig að þeirra hlaupadagur var þessi bjarti og fallegi dagur. Í þeirra hópi voru bara 6 maraþonhlauparar sem þurftu að láta sér nægja hálft maraþon. Þannig að það er ekkert sjálfgefið í þessum blessuðu maraþonhlaupum.

Tveimur dögum seinna var blásið til sameiginlegrar grillveislu í öðru skipinu þar sem verðlaun voru veitt og þeir sem höfðu lokið við að hlaupa maraþon í álfunum 7 fengu sína viðurkenningu. Afskaplega skemmtileg stund.

En að öðru leyti var ferðin aldeilis frábær og mikil upplifun. Ef einhver vina minna hefur áhuga þá á ég um 1500 myndir af hvölum, selum, jöklum og mörgæsum!

Að lokum get ég ekki orða bundist en verð að þakka mínum frábæra lækni, Hlíf Steingrímsdóttur, fyrir að gera mér kleift að fara í þessa ferð.

Athugasemdir

[Halldór Egill Guðnason, 30.3.2019 kl. 03:40]

 Til hamingju með áfangann. Ekki margir sem geta státað af sjö heimsálfa maraþonhlaupi. Ekki það ég nenni að hlaupa, svona yfir höfuð. Er meira fyrir að synda, en dáist ávallt að fólki sem setur sér markmið og nær þeim. Það liggur ekki fyrir okkur öllum, þó hugurinn beri mann einhvern hluta leiðarinnar. Endastöðin er það sem skiptir máli. Sofna sáttur, eða með hjartað lamað af sorg og eftirsjá um afrek sem aldrei náðust?  Flott hjá þér og innilegar hamingjuóskir þér til handa. Hefði ég vitað af þér í Ushuaia, hefði ég, hefði ég.....

 Ef þú kemur hingað aftur, endilega hafðu samband. Þú getur ekki ímyndað þér hve víða má finna samlanda sína. Enn og aftur, til hamingju með þá Sjöundu!. Hvað næst?

 Góðar stundir, með kveðju að sunnan.